'Ik werd met buikpijn wakker vanochtend. Het weekend is weer voorbij en ik moet weer naar school. Ik wil niet. Maar mama begrijpt het denk ik niet. "Als het dan echt niet gaat", zegt ze, "kan je eerder naar huis". Ik krijg mijn boterham niet op, mijn hele lichaam protesteert. Wanneer ik naar school loop word ik ingehaald door een groepje kinderen uit mijn klas. "Daar loopt het varkentje weer!" hoor ik ze roepen.'

 

 

Helaas voelen veel kinderen in Nederland zich gepest. Even wat feiten:

In groep 8 geeft 10% van de kinderen aan gepest te worden. In een klas van 30 kinderen zijn dat dus 3 gepeste kinderen.

Op het voortgezet onderwijs gaat het om gemiddeld 8% van de leerlingen (het percentage ligt het hoogst in de 2e klas van het VO).

Dit betekent dat er ook pesters (of daders) zijn. 19,5% van de basisschoolleerlingen geeft aan incidenteel te pesten.

Op het VO geeft 21,7% van de leerlingen aan wel eens te pesten. 3% Van de basisschoolleerlingen en 5 % van de voorgezet onderwijs leerlingen geven aan structureel te pesten.

Pas op het VO is er een verschil waar te nemen tussen jongens en meisjes. Hier pest 6% van de jongens tegenover 3% van de meiden.

(Cijfers komen van het NJI en Stop pesten nu)

 

Maar wanneer spreek je nou over pesten?

Pesten is een vorm van agressie. Eén of meerdere personen proberen (herhaaldelijk) een ander fysiek, verbaal of psychologische schade toe te brengen. De macht is op dat moment ongelijk verdeeld.

Tegenwoordig wordt er ook steeds vaker digitaal gepest. Dit gaat o.a. via chats, whatsapp, door het aanmaken van nep-accounts, filmen door omstanders, enz.

Echter hebben veel pesters vaak niet door dat ze pesten. Überhaupt weten veel kinderen niet welke rol zij spelen (denk aan meelopers). Het is belangrijk dat hier bewustzijn in gecreëerd wordt.

 

De impact van pesten is groot. Zoals je in het voorbeeld hierboven kunt lezen kunnen kinderen last krijgen van lichamelijke klachten (buikpijn, hoofdpijn, slaapproblemen, bedplassen, vermoeidheid).

Daarnaast is de kans groot dat gevoelens van eenzaamheid en depressie worden vergroot en bestaande problemen verergeren. Het zelfvertrouwen loopt een flinke deuk op, kinderen worden onzeker over wie ze zijn, vertrouwen leeftijdsgenoten niet langer en zijn bang om de straat op te gaan. Dit alles kan weer leiden tot verder isolement en een diepere depressie.

Dat kan weer als gevolg hebben dat het kind/ de jongere nog erger gepest wordt.

Een cirkeltje dat niet goed is voor het kind. 

 

Maar wat is het effect van pesten op de pester?

Ook hier is onderzoek naar gedaan. Op de korte termijn zal het kind er niet altijd last van hebben dat hij/zij pest. Het kind krijgt aanzien en voelt zich populair (dit is vaak maar schijn, veel kinderen bewonderen een pester om het aanzien dat hij/zij heeft, maar zijn ergens ook bang voor de pester). Daar staat tegenover dat de pester gevoelens van eenzaamheid kan ervaren, omdat er niemand is die hem/haar echt begrijpt of omdat het kind ergens ook wel voelt dat de meeste leeftijdsgenoten maar bang zijn. Belangrijk om te weten is dat pesten gedrag is, het is niet wie het kind is.

Op de lange termijn heeft het ook effecten. Een pester leert dat hij/zij dingen voor elkaar kan krijgen door mensen onder druk te zetten of bang voor ze te laten maken. Daarnaast zijn er onderzoeken gedaan waaruit blijkt dat deze kinderen en jongeren in de adolescentie meer problemen krijgen. Zij zouden meer kans hebben om met justitie in aanraking te komen, zij zouden meer alcohol drinken en eerder zelfmoord plegen.

Daar komt bij kijken dat jongens vaker betrokken zouden zijn bij vechtpartijen en meiden meer kans zouden hebben om tienermoeder te worden of betrokken te raken bij huiselijk geweld op latere leeftijd. Ook is er gekeken naar kinderen van pestkoppen. Zij zouden ook weer vaker problematisch gedrag vertonen.

 

Niet te vergeten onder deze noemer zijn ook de meelopers. Zij die met de pester mee doen om zelf niet gepest te zullen worden of om ook het aanzien en de macht te ervaren waarvan zij op hun beurt weer denken dat de pestkop die ervaart. Ook hier kunnen gevoelens van eenzaamheid ontstaan. Zij vinden het moeilijk om zichzelf te zijn, om op te komen voor de gepeste of op te staan tegen de pester. Daarmee laten ze zien dat ze het ook moeilijk vinden om voor zichzelf op te komen. Gevoelens van niet jezelf kunnen zijn en voldoen aan verwachtingen van een ander spelen hier o.a. een rol bij.

 

En wat is het effect op medeklasgenoten?

Het pesten van één kind kan effect hebben op de hele klas. Omdat kinderen bang zijn voor de pester(s) kijken ze toe, maar durven ze niet in te grijpen. Deze kinderen vinden op dagen dat er gepest wordt school minder leuk.

Daarnaast kan de verstoring van het pesten het leren hinderen.

 

https://www.nji.nl/Pesten-Probleemschets-Gevolgen

 

Al met al heeft pesten voor iedereen die op welke manier dan ook betrokken is een negatief effect.

Doordat het steeds makkelijker is geworden om uit het zicht van volwassenen te pesten (social media, internet, mobiel) is het moeilijk om in te grijpen.

Maar heb jij nou het vermoeden dat jouw kind gepest wordt, pestgedrag vertoont of last heeft van pesten om zich heen, trek dan aan de bel.

Veel scholen werken tegenwoordig met allerlei anti-pest programma's. Dat is al heel mooi! Het vergroot het bewustzijn van de gevolgen van pesten onder kinderen en jongeren.

Maar als kindercoach kan ik ook een rol spelen. Het kind dat gepest wordt heeft vaak gevoelens van onzekerheid en/of angst. Samen kunnen we kijken hoe we het zelfvertrouwen weer kunnen laten groeien.

Pesten is gedrag dat een kind of jongere laat zien, het is niet wij hij/zij werkelijk is. Wat zit hier eigenlijk onder?

Samen kunnen we kijken, of het kind nou gepest wordt, de pester is of een omstander, naar wat we kunnen doen om de situatie te veranderen.

Onthoud, je staat er als ouder, als kind, als jongere nooit alleen voor!